Muzeum Pamięci Sybiru

Lokalizacja

Adres: ul. Węglowa 1 15-121 Białystok

Ostatnia aktualizacja: 2022-09-03

• Zgłoś

Opis

Celem Muzeum Pamięci Sybiru jest odkrywanie i upowszechnianie wiedzy związanej z tematyką zesłań, deportacji i losów Polaków na Sybirze.

Muzeum Pamięci Sybiru jest poświęcone ludziom, którzy od końca XVI aż do połowy XX wieku byli niewoleni i zsyłani w głąb Rosji, a później Związku Sowieckiego, jak też tym, którzy podążali tam dobrowolnie. Opowiadamy o jeńcach, więźniach, zesłańcach i deportowanych. Mówimy także o tych, którzy przed I wojną światową odkrywali Syberię i aktywnie uczestniczyli w zagospodarowaniu jej ogromnych obszarów. Łączymy wyniki badań i narrację historyków ze wspomnieniami uczestników i świadków zdarzeń. Pokazujemy ogromne emocje ukryte w zwykłych na pozór przedmiotach, przenosząc zwiedzających w niezwykłą krainę – tajemniczy, piękny, a jednocześnie okrutny i bezwzględny Sybir.

MISJA

Naszą misją jest badanie i upamiętnianie historii ludzi rzuconych przez los w olbrzymią otchłań rozciągającą się między górami Ural a Oceanem Spokojnym, w otchłań ludzkiego upadku i nieludzkiej wręcz siły przetrwania: gdzieś między Syberię a Sybir.

Poprzez pryzmat losów Polaków i innych obywateli wielonarodowej Rzeczypospolitej pokazujemy uniwersalne prawdy o ludzkim okrucieństwie i o braterskiej sile przetrwania, o ideologicznym szaleństwie totalitaryzmów i o podstawowych wartościach moralnych wypracowanych przez cywilizację.

ARCHITEKTURA

Muzeum Pamięci Sybiru ulokowane jest w jednym z przedwojennych magazynów wojskowych, bezpośrednio przylegającym do bocznicy kolejowej dawnego Dworca Poleskiego. W latach 1940–1941 oraz w 1944 roku tu właśnie Sowieci ładowali do wagonów mieszkańców Białostocczyzny, aby deportować ich na Sybir. Stąd w 1943 roku Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince Żydów z białostockiego getta. Oryginalny rosyjski wagon towarowy, będący symbolem tamtych dramatycznych chwil, stoi dziś wewnątrz budynku Muzeum na torach ciągnących się wzdłuż starej bocznicy. Pełni rolę bramy, przez którą zwiedzający wchodzą na wystawę.

Prosta bryła dawnego magazynu, zbudowana z betonu i czerwonej cegły, kryje w sobie wystawę główną. Z kolei w przylegającym do niego nowoczesnym budynku, pokrytym w całości stalową blachą, znajduje się sala konferencyjna, zaplecze administracyjne, magazynowe i konserwatorskie oraz restauracja serwująca dania kresowe. W Muzeum są też pracownie edukacyjne i księgarnia.

Obok budynku Muzeum wyrósł las stalowych słupów o wieloznacznej symbolice: z jednej strony mogą przywodzić na myśl stracone istnienia, ludzi, którzy na Sybir wyjechali i nigdy z niego nie wrócili, z drugiej zaś – bezkresną i mroźną syberyjską tajgę.